Bao lần đi qua những vùng núi ở Ninh Thuận, mình chú ý lán của người bản địa với đầy rẫy bầu bí, bắp nếp và thắc mắc tại sao họ không làm nhà hay lán ở ven suối dù tiện cho việc lấy nước. Khí hậu khô, thời tiết nóng mà xuống suối vác nước lên cũng đủ mệt.
Sau này, mình tìm hiểu thì biết rằng họ quan niệm “đỉnh núi là nơi ở của thần, dưới suối là nơi ở của ma và lưng chừng là nơi ở của người”, giúp mình lý giải thắc mắc trên.
Người Raglai ở vài nơi cũng hạn chế việc tạo ra tiếng động sau 15h. Mọi công việc phải xong trước khoảng thời gian đó. Mặc kệ ăn xong chén bát chưa rửa, mặc kệ mọi thứ. Bởi với họ, làm việc tạo tiếng động sau 15h thì nguyên cả buổi tối đó mọi tiếng động sẽ được lặp lại y chang. Không ai có thể ngủ được, nên họ sợ! Cái sợ len vào trong tâm trí…len vào cả giấc ngủ giữa chốn rừng khuya.